College: Negeer het luiden van de noodklok rond wijkcentra niet!

De coronacrisis wakkert tegenstellingen in het land en in de stad verder aan. Er bestaan steeds grotere verschillen bij het genieten van welvaart en welzijn. Meningsverschillen over de oplossingen zijn zeer divers. Tijdens de Troonrede, nog maar 2 weken geleden, hoorden we de koning zeggen: “De overheid moet naast de mensen staan, en niet tegenover hen”.

Veel politici blijven de mening verkondigen dat de waardering voor de politiek hoog is. Tegelijkertijd zien we een dagelijkse praktijk van uiteenlopende uitingen van kritiek op de politiek, van buitenparlementaire actie en burgerlijke ongehoorzaamheid. De hete herfst is begonnen: het getwitter van Viruswaarheid, het zingen van voetbalsupporters, intelligent georganiseerde, breed gedragen acties en manifestaties van Extinction Rebellion of van de scholieren van Fridays for Future. Boosheid over de gang van zaken rondom de verkwanseling van de biologische landbouwgronden in de Lutkemeerpolder en de Sloterplas voor de bouw van een nieuw theater. Het doet pijn in de Amsterdamse buurten, nu alle wijkcentra van de stad hun financiële steun dreigen te gaan verliezen. Veel en grote zorg dus; met daarbij een aangeboden weg naar oplossingen: Stopera geef Amsterdammers échte invloed en zeggenschap en geef reële steun aan de wijkcentra.

Voor de schaalvergroting: hoe het was en werd in de solidaire stad

We herinneren ons de stad van voor 2000, 14 stadsdelen met veel buurtkamers, speeltuinverenigingen, bibliotheken en wijkcentra, waar jong en oud elkaar ontmoetten; hun buurt runden. Het ging goed en toch moest het anders. Marktwerking: het ging steeds meer om geld draaien. De meeste buurtcentra werden gesloten, vrijwilligers aan de kant geschoven en taken overgeheveld naar op efficiëntie gerichte en steeds grotere welzijnsorganisaties. Deze kregen een steeds groter budget van de overheid, waarbij er veel aan de strijkstok bleef hangen. Bestedingen van een te groot deel van het budget kwamen niet bij bewoners terecht, maar bij management en organisatie. Sociaal-economische problemen van veel bewoners werden groter. Dus dat was het ook niet. Weer iets nieuws: de participatie-samenleving. In feite een bezuiniging: vrijwilligers moesten weer taken over gaan nemen en weer mee gaan doen. Op bestuurlijk niveau werd de macht in de stad gecentraliseerd naar de Stopera. Daar werd het allemaal vóór de burgers, niet mét burgers, bedacht. Er bleven 7 stadsdelen over; stadsdeelbestuurders en – commissieleden kregen minder te zeggen; hielden uiteindelijk een adviserende taak over. Steeds meer bewoners gingen praten over ‘nepdemocratie’, en werden ontevredener over de gang van zaken. Twijfel rees meer en meer over de zin van, en het stemmen op het uitgeklede bestuur van de stadsdelen.

Moed: meer burgers aan het roer, meer ambtenaren eruit

Een nieuwe herfst, nu in tijden van corona. Meer eenzaamheid, meer schuldenproblematiek en meer beroep op de voedselbanken. Al eerder werden in meerdere stadsdelen door wijkcentra en bewonersorganisaties burgertops georganiseerd. Veel oplossingen voor problemen in de buurt werden door bewoners aangedragen. Helaas werd er te weinig opgepikt. Veel ambtenaren vinden het lastig als bewoners op de stoel van ‘de’ politiek gaan zitten. Waarom eigenlijk? Bewoners zien vaak hoe het in hun eigen buurt anders, sneller en beter georganiseerd kan worden. Nu: nieuwe bezuinigingen. Het stadsbestuur bedacht waar, hoe en hoeveel. Burgers staan vooral buiten spel. Dit is helemaal in strijd met de logica van het groter maken van de kring bij het oplossen van problemen. Meer directe invloed geven aan denkers en doeners in de wijken en buurten.

Hoe groot is de moed van de gemeente om nu eindelijk goed te snijden in de wildgroei van het eigen vlees? Snijden in een inefficiënt opererend ambtenarenapparaat. Buurtmanagers zouden de ogen en oren van de wijk moeten zijn, maar halen informatie op bij vrijwilligers die in wijkcentra bij elkaar komen . Heeft de Stopera de moed om meer vertrouwen en meer middelen aan de echte ogen en oren van de buurten te geven? Aan het handjevol wijkcentra, dat door alle bezuinigingsstormen heen wist te overleven. Wordt er nog handen en voeten gegeven aan de mooie woorden over ‘democratisering en participatie’ van het college-accoord? Krijgen Amsterdammers meer middelen om zélf de schouders eronder te zetten om uit de crisis te komen? Of wordt het slikken en stikken? En wordt het maatschappelijk klimaat nog heter en killer tegelijk?

Ellis Kramer

27-09-2020

Historica en bezorgd Amsterdamse