Amsterdam Museum (her)reactie van VVAB

REACTIE OP OPINIESTUKIN HET PAROOL, 20 MEI 2023

Afgelopen zaterdag deed een aantal schrijvers in deze krant(Het Parool)de oproep aan de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) om het verzet tegen de voorgenomen verbouwing van het Amsterdam Museum te staken. Met hun pleidooi dat het Amsterdam Museum een prachtig museum is, zijn wij het eens. Ook wij zien graag dat het Amsterdam Museum zo snel mogelijk weer opengaat, zodat bezoekers daar de bijzondere geschiedenis en cultuur van onze stad kunnen leren kennen. Dat betekent echter niet dat het museum een vrijbrief moet krijgen om eeuwenoude onderdelen van het bestaande museumgebouw – een rijksmonumentaal complex dat deels nog uit de middeleeuwen dateert – te slopen. En dat is wat er dreigt te gebeuren: twee deels zeventiende-eeuwse gebouwen moeten worden gesloopt om plaats te maken voor grote museumzalen. Ook wil men daarvoor de Schuttersgalerij slopen, een openbaar gedeelte van het huidige museum dat de plaats markeert waar in de middeleeuwen de Begijnensloot liep. Zo raakt de geschiedenis van het voormalige weeshuis – wellicht het belangrijkste onderdeel van de collectie van het museum – uit zicht.
Vanzelfsprekend zijn de VVAB en Heemschut bij het aantekenen van beroep bij de rechtbank niet over één nacht ijs gegaan. Vanaf de presentatie van het verbouwingsplan zijn er gesprekken met het museum en de gemeente gevoerd, helaas zonder resultaat. Hoewel het ontwerp op onderdelen is aangepast, wil men de voorgenomen sloop doorzetten. Om tot een gedegen weging te kunnen komen hebben wij daarom een second opinion over de verbouwingsplannen aangevraagd bij Mooi Noord-Holland, de welstandscommissie van diverse andere gemeenten. Dat advies is glashelder: de voorgestelde aantasting van het rijksmonument maakt dat het huidige verbouwingsplan niet voldoet aan de redelijke eisen van monumentenzorg. Als erfgoedorganisaties kunnen de VVAB en Heemschut niet anders dan daartegen beroep aantekenen.
Daarbij benadrukken wij dat de vertraging vooral door de gemeentelijke planprocedure is veroorzaakt. Het museum is twee jaar bezig geweest de slechte plannen door de welstandscommissie te krijgen en zelfs nu rammelt het nog aan alle kanten. Er bestaan plannen, gemaakt door verschillende architectenbureaus met minder gevolgen voor het bestaande monument, maar het huidige verbouwplan werd willens en wetens doorgezet. Door ijzerenheinig vast te houden aan één bruusk verbouwplan heeft het museum het vinden van harmonie tussen erfgoedbelangen en museale belangen onmogelijk gemaakt. Bovendien heeft het museum zelf een risico genomen om al te verhuizen voordat ons beroep is behandeld. Onze organisaties hebben een democratisch recht om hun bezwaren aan de rechter voor te leggen.
Govert Janssen, voorzitter VVAB, en Norman Vervat, voorzitter Heemschut Amsterdam